Ο ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Ο ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΟΣ
Μητροπολίτου Νικοπόλεως Μελετίου (+) [ομιλία του στίς 30/11/1997]
Ξέρεις νά ἀναζητᾶς;
Ἑορτάζοντας τήν μνήμη τοῦ ἀποστόλου Ἀνδρέου τοῦ πρωτοκλήτου, εἶναι πρέπον νά πάρουμε μερικά διδάγματα ἀπό τόν βίο του.
Τό πρῶτο δίδαγμα εἶναι, ὅτι ὁ ἅγιος ἀπόστολος Ἀνδρέας αἰσθανόμενος ὅπως καί ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ὄχι μόνο ἀνάγκες ὑλικές ἀλλά καί ἀνάγκες πνευματικές, τήν ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ, τῆς ἀξίας καί τῆς ὑπάρξεως τῆς ψυχῆς καί τῆς μελλούσης ζωῆς, δέν στεκόταν μέ τά χέρια σταυρωμένα, ἀλλά ἔψαχνε. Καί εἶχε πάει κοντά στόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Πρόδρομο. Ἀναζητοῦσε δηλαδή, καλό διδάσκαλο, καλό ὁδηγό.
Πῶς εἶναι δυνατόν ἕνας ἄνθρωπος νά θέλει νά μορφωθεῖ, νά θέλει νά μάθει κάποια τέχνη, καί νά κάθεται μέ τά χέρια σταυρωμένα; Ἤ νά περιμένει ὅτι θά βγεῖ κάτι ἄν γυρίζει βόλτες στίς πλατεῖες καί συχνάζει στίς καφετέριες;
Καί κοντά στόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Πρόδρομο ἀξιώθηκε νά μάθει ὄχι ἁπλῶς «κάτι», ἀλλά ἀξιώθηκε νά τόν ἰδεῖ μιά μέρα νά σηκώνει τό χέρι του, νά τοῦ δείχνει κάποιον καί νά τοῦ λέει:
−Ἴδε ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου. Αὐτός εἶναι ἐκεῖνος πού θά σβύσει τήν ἁμαρτία τοῦ κόσμου. Θά τήν πάρει καί θά τήν πετάξει ἔξω ἀπό τό παράθυρο τῆς ψυχῆς μας γιά νά μείνουμε καθαροί. Γιατί ἡ ἁμαρτία μᾶς κάνει νά βρισκόμαστε μακρυά ἀπό τόν πανταχοῦ παρόντα Θεόν, μακρυά ἀπό τή ζωή πού εἶναι ὁ Θεός. Νά καταντᾶμε στό θάνατο.
Ἀκούγοντας τά λόγια αὐτά ὁ ἀπόστολος Ἀνδρέας, ἁπλός Ἀνδρέας τότε, ξεκίνησε καί πῆγε κοντά στόν Χριστό. Γιατί κατάλαβε ὅτι τό μέγιστο πράγμα, τήν αἰώνια ζωή, δέν πρέπει νά τήν ἀναζητεῖ ὁ ἄνθρωπος μέ κολυβολογαριασμούς. Ἀλλά πρέπει νά τήν ἀναζητεῖ «ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς, ἐξ ὅλης τῆς καρδίας, ἐξ ὅλης τῆς δυνάμεως καί ἐξ ὅλης τῆς διανοίας». Δηλαδή ὄχι μόνο «κάτι» νά κάνει, ἀλλά νά χαλάει καί λίγη φαιά οὐσία ψάχνοντας νά βρεῖ τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο θά ὑπηρετήσει τόν Θεό καί θά ἀγωνιστεῖ γιά τήν σωτηρία του.
Ὁ ἅγιος ἀπόστολος Ἀνδρέας, ἀπό ἐκείνη τήν ἡμέρα πού πῆγε κοντά στόν Χριστό ἐπειδή εἶχε μάτια γιά νά βλέπει καί αὐτιά γιά νά ἀκούει, ὄχι γιά ὀμορφιά, ἄκουσε καί εἶδε. Ἄκουσε μάλιστα τόν Χριστό νά τοῦ λέει καί νά λέει: «Αὐτά πού τώρα βλέπεις καί ἀκοῦς, σέ ἔκαναν νά θαυμάζεις; Μείζω τούτων ὄψει. Ἀπό τώρα καί πέρα θά βλέπεις τούς ἀγγέλους τοῦ Θεοῦ ἀναβαίνοντας καί καταβαίνοντας ἐπί τόν Υἱόν τοῦ ἀνθρώπου».
Ὁ ἄνθρωπος χωρίς Θεό
Μέ τά λόγια αὐτά ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός θέτει ἐνώπιόν μας, τό μεγαλύτερο πρόβλημα τοῦ ἀνθρώπου πού βρίσκεται μακρυά ἀπό τόν Θεό. Μακρυά ἀπό τόν Θεό ὁ ἄνθρωπος εἶναι τυφλός. Καί ἐσκοτισμένος. Πορεύεται στό σκοτάδι. Καί ὅσο πορεύεται στό σκοτάδι, ὅταν δεῖ τό μικρό ζωΰφιο τήν πυργολαμπίδα, ἕνα σκουληκάκι πού φωτίζει λίγο, νομίζει πώς κάτι βρῆκε. Καί ἔτσι βλέποντας σέ ὁρισμένες σατανιστικές τελετές, πού τίς προκαλοῦν δαιμόνια, νά κουνιούνται τραπέζια, νά μιλάει κάποιος χωρίς νά καταλαβαίνουν ἀπό πού βγαίνει ἡ φωνή, νά προσπαθεῖ νά προείπει κάτι μελλοντικό, μέσα ἀπό ἕνα ὡροσκόπιο, ἐκστασιάζεται. Ἐκστασιάζεται ὁ σκοτισμένος ἄνθρωπος καί νομίζει πώς κάτι βρῆκε.
Μᾶς λέει ὁ Χριστός: Τά δαιμόνια, ὁ σατανᾶς, δέν εἶναι παρά ἄγγελοι πού ἔπεσαν καί ἀφοῦ ἔπεσαν εἶναι σέ μειονεκτική θέση ἔναντι τῶν ἁγίων ἀγγέλων. Ἀλλά σεῖς προσέχετε. Μήν ἐπηρεάζεσθε ἀπό τίς σατανιστικές πράξεις. Μήν ἐντυπωσιάζεσθε ἀπό τέτοια φαινόμενα. Ἀνοῖχτε τά μάτια σας καί θά βλέπετε τούς ἀγγέλους τούς ἁγίους ἀγγέλους, «ἀναβαίνοντας καί καταβαίνοντας ἐπί τόν Υἱόν τοῦ ἀνθρώπου». Δηλαδή νά ἀνεβοκατεβαίνουν καί νά τρέχουν νά ὑπηρετήσουν τόν Υἱόν τοῦ ἀνθρώπου. Γιατί εἶναι ὅλοι οἱ ἄγγελοι, καί οἱ ἐκπεσόντες καί οἱ ἅγιοι, δοῦλοι τοῦ Χριστοῦ. Μηδέν μπροστά στόν Χριστό. Τίποτε.
Ὁ ἄνθρωπος πού ἀπομακρύνεται ἀπό τόν Χριστό εἴτε τό θέλει εἴτε δέν τό θέλει -κανένας δέν τό θέλει, ἀλλά ἔτσι γίνεται- καταντᾶ στήν ταλαιπωρία καί στή δυστυχία. Πόσα παραδείγματα νά ἀπαριθμήσουμε;
Ἡ χειρότερη δυστυχία, δέν εἶναι ἡ ὁρατή, ἡ αἰσθητή. Ἡ μεγαλύτερη δυστυχία εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος μένει στό κενό χωρίς Θεό. Κούφιος ἐσωτερικά, μέ μία συνείδηση πού γίνεται δράκοντας ἐναντίον του, νά τόν καταφάει.
Καί παλεύοντας ὁ ἄνθρωπος μέ τήν συνείδησή του, μέ τήν μνήμη τῶν παλαιῶν του κακῶν πράξεων, καταντάει σκιά ἐπάνω στόν κόσμο. Ταλαιπωρία, δυστυχία. Δυστυχία χειρότερη καί ἀθλιώτερη ἀπό κάθε δυστυχία. Ἔστω καί ἄν φαίνεται πώς τά ἔχει ὅλα καλά καί μακαρίζεται ἀπό τούς μή βλέποντας. Πόσα ἀκοῦνε οἱ πνευματικοί στήν ἐξομολόγηση… Ἀπό ποιούς; Ἀπό κείνους πού φεύγουν μακρυά ἀπό τόν Θεό καί κάποια ἡμέρα, μή ἀντέχοντας πιά ξαναγυρίζουν.
Καί γιά πόσους μαθαίνουμε ὅτι κατάντησαν ὅλο νά στενάζουν χωρίς ποτέ νά βλέπουν φῶς. Χωρίς νά θέλουν νά δοῦν τό φῶς, τό δάχτυλο τοῦ Προδρόμου πού λέει, «ἴδε ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου».
Ἡ φρονιμάδα καί ἡ ἀμοιβή της
Ἔγινε λοιπόν ὁ Ἀνδρέας ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ. Τί γράφει ὁ ἀπόστολος Παῦλος γιά τό ἔργο τῶν ἁγίων ἀποστόλων; «Ἡμεῖς μωροί διά τόν Χριστόν, ὑμεῖς δέ φρόνιμοι ἐν Χριστῷ». Ἐμᾶς ὅποιος μᾶς βλέπει, καί ἔχει τά μυαλά τοῦ κόσμου τούτου, λέει: «Αὐτούς τούς ἀνθρώπους τούς ἀποβλάκωσε ἡ πίστη στόν Χριστό». Ἐμεῖς εἴμαστε μωροί διά τόν Χριστόν. Χάριν τοῦ Χριστοῦ. Ἡ πίστη στόν Χριστό, φαίνεται νά μᾶς ἀποβλάκωσε στά μάτια τοῦ σύγχρονου κόσμου. Τοῦ μακρυά ἀπό τόν Θεό κόσμου. Γιατί τί λένε;
−Μά δέν ξέρουν τό συμφέρον τους; Ἀδέκαροι εἶναι τό κατάλαβες; Ἄνθρωπος χωρίς νά ἔχει εἶναι μηδέν. Τό χρῆμα κυβερνάει τόν κόσμο. Ἀφοῦ δέν ἔχουν τίποτε, δέν τούς ἀποβλάκωσε ἡ πίστη στόν Χριστό;
Ἤ πάλι:
«Ἀξία» στή ζωή εἶναι νά εἶσαι κάτι. Νά ξέρεις νά χρησιμοποιεῖς τή δύναμή σου. Καί ἄν χρειαστεῖ, πάτα καί κανένα στό λαιμό. Ὅταν ἀφήνεις τόν ἑαυτό σου νά γίνεσαι κλωτσοσκούφι καί καρπαζοεισπράκτορας δέν ἀποβλακώθηκες ἀπό τήν πίστη στόν Χριστό;
−Ναί, λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Ἔτσι εἶναι. Ἐμεῖς εἴμαστε μωροί διά τόν Χριστόν, χάριν τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά γίναμε μωροί ἑκουσίως καί ἐνσυνειδήτως, μέ τήν θέλησή μας, μέ τήν ἀπόφασή μας καί μέ τόν ὑπολογισμό μας. Καί γυρίζουμε τόν κόσμο. Καί ἀντί νά κοιτάζουμε τόν ἑαυτό μας, κοιτάζουμε γιά τούς ἄλλους. Γι' αὐτό γίνατε ἐσεῖς φρόνιμοι ἐν Χριστῷ. «Ἡμεῖς μωροί διά τόν Χριστόν, ὑμεῖς δέ φρόνιμοι ἐν Χριστῷ».
Μεγάλο πράγμα νά εἶναι κανείς φρόνιμος. Δηλαδή νά εἶναι ἄνθρωπος πού ἔχει μυαλό καί χρησιμοποιεῖ σωστά τό μυαλό του. Πού ξέρει νά ἐκμεταλλεύεται τό μυαλό του γιά τό καλό. Αὐτός εἶναι ὁ φρόνιμος. «Ὑμεῖς δέ φρόνιμοι ἐν Χριστῷ».
Πῶς ἔγιναν φρόνιμοι; Μέ τό νά ἀνακαλύψουν τό μεγαλύτερο πλοῦτο μέσα στόν κόσμο πού εἶναι ὁ Χριστός, ἡ αἰώνια ζωή τήν ὁποία δίδει ὁ Χριστός, ἡ αἰώνια σωτηρία, γιά τήν ὁποία μᾶς μιλάει ὁ Χριστός.
Νά τί κάνουμε ἐμεῖς οἱ ἀπόστολοι.
Καί παρακάτω ὁ ἀπόστολος Παῦλος περιγράφει τί τράβηξε ὁ ἴδιος καί ὅλοι οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι, πόσο ὑπέφεραν γιά τό κήρυγμα τοῦ Χριστοῦ. Ἀπό ὑπακοή στόν Χριστό καί ἀπό ἀγάπη γιά τούς ἀνθρώπους. Ἐμεῖς θεωροῦμε ταλαιπωρία νά ἀσχολούμεθα μέ τούς ἄλλους. Ὁ Χριστός μᾶς δίδαξε ὅτι εἶναι ὁ μεγαλύτερος πλοῦτος νά ἀσχολεῖται ὁ ἄνθρωπος μέ τούς ἄλλους. Ὄχι νά ἀσχολεῖται μέ τούς ἄλλους μεγαλώνοντας ὁ ἴδιος, ἀλλά μικραίνοντας κατά τά μέτρα τῆς ἐπίγειας ζωῆς. Γιατί ἔτσι γίνεται καί αὐτός φρόνιμος ἐν Χριστῷ. Γιατί ἀξία ἔχει ποιός θά γίνει μεγάλος ἐκεῖ, στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἀπόστολος Ἀνδρέας στήν ἐπίγεια ζωή του ἔμεινε μικρός. Ἀλλά κεῖ πάνω εἶναι παμμέγιστος.
Γράφει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος, στήν Ἀποκάλυψη: «Ἡ ἄνω Ἱερουσαλήμ, ἡ αἰώνια ζωή καί Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὁ κόσμος ὅλος, στηρίζεται σέ δώδεκα θεμελίους λίθους καί αὐτοί εἶναι οἱ δώδεκα ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ». Δώδεκα οἱ Πατριάρχες, γενάρχες τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Δώδεκα οἱ ἀπόστολοι τά θεμέλια καί ἡ βάση τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καί τῆς αἰώνιας ζωῆς. Αὐτή ἦταν ἡ ἀμοιβή τοῦ ἀποστόλου Παύλου καί τοῦ ἀποστόλου Ἀνδρέου.
Ὁ Ἀνδρειωμένος
Λέει ἕνα τροπάριο τῶν Θεοφανείων: «Διά καταδύσεως ἡ πρός Θεόν ἡμῶν ἄνοδος γίνεται». Ὅσο περισσότερο πάρει τήν ἀπόφαση ὁ ἄνθρωπος νά «κατεβεῖ» συνειδητά γιά τόν Χριστό, τόσο πιό πολύ ἀνυψώνεται κατακόρυφα πρός τά ὕψη τοῦ οὐρανοῦ, πρός τόν θρόνο τοῦ Θεοῦ.
Ἔτσι τρέχοντας ὁ ἀπόστολος Ἀνδρέας, ἔφτασε καί στήν Πάτρα. Καί ἐκεῖ ἔγιναν μερικά θαύματα. Θά ποῦμε τό τελευταῖο. Θεράπευσε τήν Μαξιμίλα, σύζυγο τοῦ ὑπάρχου τῆς Ἀχαΐας Αἰγεάτου, μεγάλου ἀξιωματούχου τοῦ Ρωμαϊκοῦ κράτους. Μετά πίστευσε καί ἔγινε χριστιανός ὁ ἀδελφός τοῦ ὑπάρχου ὁ Στρατοκλῆς, τόν ὁποῖο χειροτόνησε πρῶτον ἐπίσκοπο Πατρῶν ὁ ἀπόστολος Ἀνδρέας.
Θύμωσε ὁ Αἰγεάτης καί σταύρωσε τόν ἀπόστολο. Ἀλλά ξεσηκώθηκε ἐναντίον του ὁ ἀδελφός του, πού εἶχε γίνει ἐπίσκοπος Πατρῶν. Καί ξεσήκωσε καί ἄλλους ἐναντίον τοῦ ἀδελφοῦ του καί ὅλοι ἀπαιτοῦσαν νά κατεβάσει τόν ἀπόστολο ἀπό τόν Σταυρό. Ἀλλά ὁ ἀπόστολος τούς ἔλεγε: «Τί πᾶτε νά κάνετε; Ἐγώ μιά ζωή προσεύχομαι γιά νά νά ἀξιωθῶ νά μαρτυρήσω γιά τόν Χριστό».
Καί προσευχόταν: «Σέ εὐχαριστῶ Χριστέ μου μέ ὅλη μου τήν καρδιά, πού μέ ἀξίωσες, ὅπως σύ καρφώθηκες στό ξύλο γιά τίς δικές μας ἁμαρτίες, ἔτσι νά πεθάνω καί ἐγώ πάνω στό Σταυρό πρός δόξαν σου καί ἀπό ὑπακοή στό θέλημά σου».
Πῆγε τότε μετανοημένος ὁ Αἰγεάτης, νά τόν κατεβάσει ἀπό τόν Σταυρό. Τοῦ λέει ὁ ἀπόστολος Ἀνδρέας:
−Τόν ἑαυτό σου ξεκάρφωσε ἀπό τόν σταυρό τῆς ἁμαρτίας. Ἄφησέ με ἐμένα.
«Ξεκάρφωσε τόν ἑαυτό σου ἀπό τά καρφιά τῆς ἁμαρτίας». Νά τό μεγαλύτερο δίδαγμα πού ἔδωσε στόν κόσμο ὁ ἅγιος ἀπόστολος.
«Ἀνδρέας» σημαίνει «ἀνδρειωμένος».
Ἄς θυμόμαστε λοιπόν, ὅτι ἀγώνας ἐναντίον τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ διαβόλου γίνεται μόνο ἀπό ἀνδρειωμένους ἀνθρώπους. Ὄχι βέβαια σάν ἐκείνους πού ὅσο πιό πολύ βλέπουν τόν ἄλλο μικρό, τόσο γίνονται λιοντάρια. Καί ὅσο τόν βλέπουν δυνατό τόσο γίνονται σκουλήκια. Αὐτή εἶναι ἡ ἀνθρώπινη λεβεντιά.
Ἡ πνευματική ὅμως λεβεντιά εἶναι νά προσκυνοῦμε τόν Θεό καί νά ζητᾶμε τήν δύναμή του, τήν βοήθειά του καί τήν ἐνίσχυσή του. Ἀμήν.-