Το Ευχέλαιο είναι ένα εκ των Μυστηρίων της Εκκλησίας. Συνιστά μυστηριακή προσευχή και πράξη. Τελείται χάριν των αρρώστων. Τελετουργοί του φιλανθρώπου τούτου Μυστηρίου είναι οι πρεσβύτεροι της Εκκλησίας, προσκαλούμενοι για τον σκοπό αυτό στην οικία του αρρώστου χριστιανού. Πλησίον του ασθενούς προσεύχονται θερμά. Επικαλούνται τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος για να ευλογηθεί το λάδι που παρατίθεται. Και στη συνέχεια αλείφουν τον άρρωστο χριστιανό με το ευλογημένο πλέον έλαιο.
Κατά τη διαβεβαίωση του Αδελφοθέου Αποστόλου «η ευχή της πίστεως», που αναπέμπουν οι Πρεσβύτεροι και η επάλειψη με το ευλογημένο έλαιο σώζει τον άρρωστο. Του χαρίζει την ίαση. Τον ανορθώνει από το κρεβάτι του πόνου. Παράλληλα, του χαρίζει και την άφεση των αμαρτιών του.
Η τέλεση Ευχελαίου για έναν ασθενή αδελφό μας δεν σημαίνει άρνηση ή απόρριψη της ιατρικής φροντίδας και της ενδεδειγμένης φαρμακευτικής αγωγής που χρειάζεται. Οι χριστιανοί καταφεύγουμε στην ιατρική επιστήμη –που από τον Θεό δόθηκε στους ανθρώπους- αλλά, παράλληλα, και στη βοήθεια και τη θεραπευτική χάρη του Κυρίου μας, του μεγάλου Ιατρού ψυχών και σωμάτων.
Προσφεύγοντας διά του Μυστηρίου του Ευχελαίου στον Θεό Τον παρακαλούμε να μας θεραπεύσει από την αρρώστια που υποφέρουμε και να αποκαταστήσει την κλονισμένη υγεία μας. Δεν απαιτούμε ούτε διατάσσουμε τον Θεό. Αφηνόμαστε μ᾽ εμπιστοσύνη στην αγάπη και τη θεία φιλανθρωπία Του. Εάν Εκείνος κρίνει ότι μας συμφέρει πνευματικά, ότι είναι για τη σωτηρία μας, ας μας χαρίσει την ίαση. Εάν όχι, δεν αγανακτούμε· δεν γογγύζουμε. Αντίθετα, και πάλι Τον παρακαλούμε να μας οπλίσει με υπομονή για να μπορέσουμε να σηκώσουμε τη δοκιμασία.
Κατά την τέλεση του Μυστηρίου του Ευχελαίου παρακαλούμε τόσο για τη θεραπεία του αρρώστου όσο και για τη συγχώρηση των αμαρτιών του. Το δεύτερο αυτό δεν σημαίνει ότι το Ευχέλαιο αντικαθιστά το μυστήριο της Μετανοίας, δηλαδή την Εξομολόγηση. Αντίθετα, θα λέγαμε, το Ευχέλαιο προϋποθέτει το Μυστήριο της Μετανοίας, με το οποίο ο πιστός επιδιώκει τη συμφιλίωσή του με τον Θεό Πατέρα και προετοιμάζεται πνευματικά για να συμμετάσχει και στο Μυστήριο του αγίου Ελαίου. Ζητούμε τη συγχώρηση των αμαρτιών, πρώτον διότι ο ίδιος ο Κύριος μας δίδαξε ότι και οι σωματικές ασθένειες πολλές φορές έχουν σαν αίτιο τις αμαρτίες μας και δεύτερον διότι η αμαρτία αφήνει τις ουλές της στις ψυχές και τα σώματα μας ακόμη και μετά τη μετάνοια και εξομολόγηση μας.
Το Ευχέλαιο εκφράζει την αγάπη και τη στοργή της Εκκλησίας προς ένα άρρωστο μέλος της, για το οποίο προσευχόμαστε. Το Μυστήριο δεν είναι μια πράξη μαγική. Εκείνο που απαιτείται είναι η πίστη και η μετάνοια, καθώς και η προσευχή στο όνομα του Κυρίου Ιησού. Επίσης, όπως ο ιατρός πρώτα μας εξετάζει και μετά μας δίδει το φάρμακο, το οποίο αυτός κρίνει, έτσι και στα πνευματικά. Λέμε στον Ιερέα ή τον Πνευματικό μας το πρόβλημα που μας απασχολεί και τότε αυτός αποφασίζει το «φάρμακο» που θα μας δώσει ή θα μας συστήσει (ευχή, αγιασμό, ευχέλαιο, εξομολόγηση κ.λπ.).
Το Ευχέλαιο τελείται για την ψυχή και το σώμα κάθε ανθρώπου που ασθενεί. Βέβαια, η τέλεση του Μυστηρίου δεν περιορίστηκε μόνο στους σωματικά ασθενείς, αλλά επεκτάθηκε γενικότερα για όλους τους πιστούς, για την ενδυνάμωση και την καταλληλότερη προετοιμασία τους στα πνευματικά αγωνίσματα. Γι’ αυτό και πολλοί πιστοί προσκαλούν στο σπίτι τους τον Ιερέα για να τελέσει το Μυστήριο όχι μόνο όταν ασθενούν, αλλά και για πνευματική ενίσχυση (π. χ. τη Μεγάλη Σαρακοστή). Ο κύριος σκοπός όμως στο οποίο αποβλέπει το Μυστήριο παραμένει η θεραπεία των σωματικών ασθενειών και όχι η άφεση των αμαρτιών για τον χριόμενο.
Με δεδομένο ότι του Ευχελαίου προηγείται το ιερό Μυστήριο της Εξομολογήσεως, στο οποίο ενωρίτερα ο πιστός συμμετέχει, γίνεται αποδεκτό αυτό που αναγράφεται σε ορισμένα βυζαντινά λειτουργικά υπομνήματα. Η Εξομολόγηση και το Ευχέλαιο είναι οι δύο πλευρές ενός και μοναδικού θεραπευτικού «μυστηρίου», στο όποιο η Θεία Χάρη συγχωρεί τις αμαρτίες μας και θεραπεύει τα ψυχικά και σωματικά μας νοσήματα, είναι Μυστήρια ψυχοσωματικής ιάσεως και ολοκληρώσεως του χριστιανού.
Δεἰτε ακόμη:
- Το Μυστήριο του Ευχελαίου, του Σεβ. Μητροπολίτη Ν. Σμύρνης κ. Συμεών
- Το Ευχέλαιο, εις ίασιν ψυχής και σώματος
