υστήριο η Μεγάλη Εβδομάδα. Από τις 52 εβδομάδες, που έχει όλος ο χρόνος, μόνο η εβδομάδα αυτή ονομάζεται Μεγάλη. Ονομάζεται Μεγάλη διότι είναι Μεγάλος Εκείνος, που καλύπτει τη Μεγάλη Εβδομάδα. 
Διότι είναι μεγάλα τα γεγονότα, που συνέβησαν την εβδομάδα αυτή. Δόθηκαν πολλές μάχες μέσα στην ιστορία επί πολεμικού και ιδεολογικού επιπέδου. Καμμιά όμως μάχη δεν μπορεί να συγκριθεί με τη μεγάλη μάχη, που δόθηκε το πρωί της Μεγ. Παρασκευής στο Γολγοθά και τα ξημερώματα της Κυριακής στον τάφο του Ιησού. Ο Γολγοθάς υπήρξε το Βατερλώ του Διαβόλου. Και ο τάφος υπήρξε η συντριβή του θανάτου.
Διότι η εβδομάδα αυτή ισοδυναμεί με αιώνες. Υπάρχουν στιγμές, που ζυγίζουν αιωνιότητα. Βαρυσήμαντα γεγονότα των στιγμών αυτών άφησαν ανεξίτηλα τα ίχνη τους στο πέρασμα της ιστορίας και παραμένουν για πάντα στη σκηνή της επικαιρότητος. Το Πάθος του αθώου και αναμάρτητου Ιησού, ο Σταυρός και η Ανάσταση του, συνέβησαν σε κάποια στιγμή ιστορική, αλλά και ξεπερνούν το χώρο και το χρόνο. Είναι γεγονότα παγκόσμια και αιώνια.

Θα παρακολουθήσουμε και πάλι τα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδος. Αν δούμε τα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδος με μάτι συναισθηματικό και ρομαντικό, θα δακρύσουμε από τη θέα των μαρτυρίων και του πόνου του Εσταυρωμένου. Δεν αρμόζουν όμως δάκρυα για το Χριστό. Ο Σταυρός του είναι πηγή χαράς. Δάκρυα δεν αρμόζουν για τον σταυρωθέντα, αλλά για τον σταυρώσαντα. Κι είμαι εγώ που τον σταύρωσα. Εγώ ανάγκασα τον Θεάνθρωπο να σταυρωθεί. Τον σταύρωσαν οι αμαρτίες μου. Δάκρυα δεν αρμόζουν για το Θύμα, αλλά για τους δράστες. Θύμα, ο αναμάρτητος, ο Αμνός, ο «αίρων την αμαρτίαν του κόσμου» (Ιωάν. 1,29). Δράστες οι σταυρωτήδες, οι τότε και οι τώρα. Δάκρυα για τη γενιά μας, που δεν ένοιωσε την σταυρωμένη Αγάπη, δεν αγάπησε το Χριστό. Η έλλειψη αγάπης στο Χριστό είναι πράξη άξια δακρύων και θρήνων.
Αν δούμε τα γεγονότα με μάτι εθιμοτυπικό, θα περάσει η Εβδομάδα όλη μέσα στη ρουτίνα. Θάρθουμε τυπικά, θα προσκυνήσουμε τυπικά, έτσι γιατί το βρήκαμε. Και θα γυρίσουμε πάλι στα ίδια, και χειρότερα. Όχι, δεν είναι νεκρός τύπος το Πάθος. Είναι πάθος. Πάθος της καρδιάς μας.
Αν το μάτι μας είναι μάτι φιλήδονο, τότε και τις μέρες αυτές θα συνεχίσουμε το κατρακύλισμα. Ας αποφύγουμε τις μέρες αυτές κάθε αμαρτωλή σχέση, κάθε πειρασμό σαρκικό, κάθε δεσμό παράνομο. «Κεκαθαρμέναις διανοίαις συμπορευθώμεν αυτώ και συσταυρωθώμεν και νεκρωθώμεν δι’ αυτόν ταις του βίου ηδοναίς» (από τους αίνους του όρθρου της Μ. Δευτέρας).
Αν δούμε τα γεγονότα με μάτι εγωιστικό, τίποτε δεν θα προσφέρουμε, θάμαστε σαν την άκαρπη συκιά, που μας θυμίζει η αποψινή ακολουθία και που την καταράσθηκε και την ξήρανε ο Χριστός. Μάς θέλει καρποφόρα δένδρα ο Κύριος. Και τις ακολουθίες της Μεγ. Εβδομάδος τις θέλει καρποφόρες. Φύλλα πολλά βρήκε ο Χριστός στη συκιά εκείνη, μα καρπό κανένα. Πολλά φύλλα, πολλοί τύποι, πολλά τελετουργικά, πολλή μεγαλοπρέπεια, πολλή επίδειξη τις μέρες αυτές. Μα ουσία λίγη. Καρποί ελάχιστοι. Καρποφόρα δένδρα μέσα στον κήπο της Εκκλησίας μας θέλει ο Χριστός.
Αλλ’ όχι. Ούτε με μάτι συναισθηματικό, ούτε με μάτι εθιμοτυπικό, ούτε με μάτι απαθείας, να δούμε τις μέρες αυτές. Με μάτι πίστεως οφείλουμε να δούμε τα γεγονότα της Μεγ. Εβδομάδος. Χρειάζεται πίστη. Πίστη συγκεκριμένη. Σ’ ένα από τα τροπάρια τονίζονται τρεις συγκεκριμένες διαστάσεις της πίστεως στον Εσταυρωμένο Λυτρωτή του κόσμου.
Ποιος είναι αυτός που πάσχει; Είναι αυτός ο Κύριος του ουρανού και της γης. Είναι ο Αόρατος Κριτής. «Αόρατε Κριτά, εν σαρκί πώς ωράθης;» (κάθισμα της Μεγ. Δευτ.). Εδώ είναι το θαύμα, που ξεπερνά τη λογική. Ο αόρατος Θεός γίνεται ορατός. Ο άσαρκος Θεός ντύνεται την ανθρώπινη σάρκα. Ο άχρονος Θεός μπαίνει μέσα στό χρόνο. Ο αχώρητος Θεός μπαίνει μέσα στο χώρο. Ο Ιησούς Χριστός είναι ο Θεός, που σαρκώθηκε και έγινε άνθρωπος. Ο Θεός ο αόρατος, σαν σαρκωμένος Θεός, γίνεται ορατός στους ανθρώπους. Τούτο αποτελεί τη βάση άλλων σημείων της πίστεως γύρω από το πρόσωπο και τη ζωή του Χριστού. Ο αόρατος Θεός πάσχει. Πώς; Ο Θεός δεν πάσχει. Είναι απαθής. Κανείς δεν μπορεί να πλήξει το Θεό. Τα βέλη και τα βόλια των ανθρώπων δεν φτάνουν το Θεό. Τότε πώς λέμε ότι έπαθε; Δεν έπαθε η θεία φύσις. Έπαθε η ανθρώπινη φύσις. Ο άνθρωπος Ιησούς πάσχει, ο Θεός Ιησούς σώζει. Δηλαδή, σταυρώνεται η ανθρώπινη φύσις, που είναι όμως ενωμένη υποστατικώς με τη θεία φύση. Γι’ αυτό ψάλλουμε: «Έπαθες ως άνθρωπος, σώζεις ως Θεάνθρωπος».
Αυτόν τον αόρατο Θεό, τον Θεάνθρωπο Εσταυρωμένο βλέπουν και τα δικά μας μάτια αυτή την εβδομάδα. Είναι καθαρά;
Από ποιους πάσχει; «Και έρχη υπ’ ανδρών παρανόμων κτανθήναι». Φαντασθήτε ένα δικαστήριο. Στο εδώλιο του κατηγορουμένου ένας εγκληματίας, βουτηγμένος στο κακό. Στην έδρα του δικαστή κάποιος αδέκαστος και δίκαιος κριτής. Σύμφωνα με το νόμο της δικαιοσύνης, ο δικαστής πρέπει να καταδικάσει τον κατηγορούμενο. Όμως ξαφνικά οι όροι αντιστρέφονται. Ο δικαστής στο εδώλιο του κατηγορουμένου, ο εγκληματίας στην καθέδρα του κριτή. Κακούργα τα ένστικτα του, ξεδιπλώνονται...
Αδελφοί μου, καταλάβατε; Κατηγορούμενοι οι άνθρωποι. Παράνομοι, άνομοι, παραβάτες. Κριτής δίκαιος και αδέκαστος ο Θεός. Κι έρχεται στιγμή, κατά την οποία οι παράνομοι δικάζουν το σαρκωμένο Θεό. Ο Χριστός κατηγορούμενος. Ποιοι τον δικάζουν; Οι εκμεταλλευτές του λαού, οι γραμματείς, οι φαρισαίοι, οι αρχιερείς. Ποιος τον καταδικάζει; Ο Πιλάτος, ο εκφραστής της απολυταρχίας και της βίας.
Και σήμερα κατηγορούμενος ο Χριστός. Ποιοι τον δικάζουν και τον καταδικάζουν; Ανιστόρητοι και απνευμάτιστοι, έκφυλοι και χυδαίοι, υβριστές και βλάσφημοι. Πόσα ακούει και σήμερα ο κατηγορούμενος Ιησούς Χριστός. Το ίδιο σύνθημα, που ακούσθηκε από τους κακούς γεωργούς για το γιό του Βασιλιά, ακούγεται πάντοτε για το Χριστό: «Δεύτε αποκτείνωμεν αυτόν» (Ματθ. 21,38).
Πάντα η παρανομία δεν ανέχεται τον Δίκαιο και Άγιο. Ο Άγιος εξοντώνεται, για να μπορεί ανενόχλητα να οργιάζει η παρανομία. Ανεπιθύμητος ο Ιησούς, γιατί διαλύει τα πονηρά σχέδια των ανθρώπων.
Μάς κάνει εντύπωση, πώς κατέβηκε ο Θεός από τον ουρανό στη γη; Μάς κάνει εντύπωση, πώς ανέβηκε από τη γη στο Σταυρό; Μεγαλύτερη εντύπωση κάνει το «για ποιόν πάσχει ο Εσταυρωμένος». «Ημών το κατάκριμα κατακρίνων τω πάθει σου» (κάθισμα Μ. Δευτ.). Πάσχει για μάς. Εμείς είμαστε οι κατάδικοι. Και καταδικάζεται Εκείνος για να σώσει εμάς από την καταδίκη. Έχουμε, δηλαδή, κατάκριση της κατακρίσεως. Καταδίκη της καταδίκης, που σημαίνει απόσβεση της καταδίκης, παραγραφή του αδικήματος, αθώωσις του κατηγορουμένου.
Φαντασθήτε σ’ ένα κελλί φυλακής έναν κατάδικο σε θάνατο. Περιμένει από στιγμή σε στιγμή να χτυπήσει η πόρτα και να τον οδηγήσουν στο θάνατο. Και ξαφνικά κάποιος εμφανίζεται. Κοιτάζει με συμπάθεια τον θανατοποινίτη και του λέγει: -Βγες εσύ, θα μείνω εγώ. Βγες εσύ, θα θανατωθώ εγώ. Αντί για σένα εγώ.
Αντί για μας Εκείνος. Εμείς οι κατάδικοι του θανάτου. Έρχεται Εκείνος, κατακρίνεται, καταδικάζεται, θανατώνεται. Υπέστη ο Αναμάρτητος τις συνέπειες της αμαρτίας, για να σώσει εμάς από το σκλαβοπάζαρο της αμαρτίας και του θανάτου. Αντί για σένα και για μένα, που μας αρμόζει τιμωρία, έπαθε και σταυρώθηκε Εκείνος, που του αρμόζει αίνος και δόξα. Η θυσία του είναι προσωπική. Για τον καθένα.
Αδελφοί μου. Καταπόρφυρη η Μεγάλη Εβδομάδα. Το Αίμα τού Εσταυρωμένου προσφέρεται για όλους. Ποτίζει το δένδρο της Εκκλησίας. Μη φοβάσθε για την Εκκλησία. Όλα τα τσεκούρια του κόσμου δεν μπορούν να ξερριζώσουν το δένδρο της Εκκλησίας. Ποτισμένο με το Αίμα τού Εσταυρωμένου, θάνε για πάντα ανεκρίζωτο.
Για το δικό μας δένδρο ν’ ανησυχούμε. Η ζωή μας ένα δένδρο είναι. Καρπούς ζητεί ο Κύριος, ο Εσταυρωμένος. Ψάχνει, όπως έψαξε σ’ εκείνη τη συκιά και τελικά δεν βρήκε. Αλλοίμονο, αν και το δικό μας δένδρο έχει φύλλα μόνο, μόνο λόγια, μόνο πρόσκαιρα συναισθήματα. Καρπούς θέλει ο Χριστός: Πίστη ακράδαντη, μετάνοια, αγάπη, προσφορά, ελεημοσύνη, αυταπάρνηση.

Από το βιβλίο «ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ» του Αρχιμ. Δανιήλ Αεράκη