Γραφτείτε συνδρομητής!

Γραφτείτε συνδρομητής!

Γραφτείτε συνδρομητής!

εφηβοιΜπόμπ, είκοσι χρόνων: «Ο πατέρας μου ήταν πάντα φευγάτος και η μητέρα μου νομίζω ότι περίμενε πολλά από μένα. Αυτή δεν μπορούσε να καταλάβει κι εγώ δεν μπορούσα να εξηγήσω... Κυκλοφορείς με καταπιεσμένα συναισθήματα και πρέπει κάπου να τα βγάλεις. Αυτή είναι η γοητεία των ναρκωτικών, σε βγάζουν από τον εαυτό σου».[1]

Σύμφωνα με ελληνική έρευνα, το 13% των εξετασθέντων με ερωτηματολόγια αγοριών εφήβων ήταν καταθλιπτικοί, καθώς και το 29% των κοριτσιών. Τα ποσοστά αυτά αυξάνονται διαρκώς κατά την πορεία της εφηβείας, και πάντοτε «υπερέχουν» τα κορίτσια. Το 8,3% των αγοριών και το 17,6% των κοριτσιών ανέφεραν πώς είχαν σκεφθεί σοβαρά να πεθάνουν. Ενώ το 22% των εφήβων ανέφεραν ότι είχαν αντιμετωπίσει ένα σοβαρό ψυχολογικό πρόβλημα στη ζωή τους, μόνο το ¼ από αυτούς ζήτησαν βοήθεια   από ειδικό.
Η αυτοκαταστροφική συμπεριφορά ενδέχεται να είναι συνειδητή (απόπειρες αυτοκτονίας, αυτοτραυματισμοί) ή ασυνείδητη και έμμεση με δυνητικά θανατηφόρες συνήθειες (χρήση ουσιών, επικίνδυνη οδήγηση, επικίνδυνη σεξουαλική ζωή κ.α.). Δέκα χρόνια πριν το 2,6% των αγοριών και το 2,2% των κοριτσιών είχαν κάνει χρήση παράνομων ουσιών. (Τα ποσοστά αυτά τελευταία έχουν γνωρίσει σημαντική άνοδο). Ακόμη, και αυτό οφείλει να μας ανησυχήσει περισσότερο, το 5% των εφήβων 12-13 ετών πίνουν σχεδόν καθημερινά οινοπνευματώδες ποτό. Στην ηλικία των 16-17 ετών, το ποσοστό ανεβαίνει στο 30% των αγοριών και στο 13,6% των κοριτσιών. Η χρήση οινοπνευματωδών αυξάνεται κατακόρυφα στα μεγάλα αστικά κέντρα.[2] Είναι φανερή, έως και προκλητική, η απουσία κάθε πολιτικής δημόσιας υγείας για το θέμα του νεανικού αλκοολισμού.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, περίπου 200.000 αυτοκτονίες λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο στον κόσμο στις ηλικίες 15-24 χρόνων. Υπολογίζεται ότι στις ΗΠΑ περίπου 2000 αυτοκτονούν κάθε χρόνο στις ηλικίες 15-19 χρόνων και άλλες 2000 στις ηλικίες 20-24 χρόνων.[3] Τα κορίτσια κάνουν περισσότερες απόπειρες αλλά τα αγόρια πιο αποτελεσματικές. Υπολογίζεται ότι αντιστοιχούν 40 με 60 απόπειρες σε κάθε ολοκληρωμένη αυτοκτονία. Ας σημειωθεί ότι αυξάνονται και οι αυτοκτονίες παιδιών 5-14 χρόνων. Στην δεκαετία του ’90 υπολογίζονταν περίπου 300 αυτοκτονίες το χρόνο σε αυτές τις ηλικίες.
«Στη Βρετανία κάθε χρόνο 7-8 κορίτσια στα χίλια 15 ως 19 χρόνων και 2-3 αγόρια στα χίλια της ίδιας ηλικίας κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας... Στη Δυτική Ευρώπη κάθε χρόνο αποπειρώνται να αυτοκτονήσουν σχεδόν 3 στις χίλιες κοπέλες 15 μέχρι 24 χρόνων, ποσοστό που πέφτει στις 2 για την ηλικία 25-34 χρόνων και στη 1 για την ηλικία 35-44 χρόνων».[4] Αυτό δείχνει ότι το ενδεχόμενο να καταφύγει κάποιος στην αυτοκτονία κορυφώνεται στην εφηβεία για να μειωθεί προοδευτικά καθώς οι άμυνες ισχυροποιούνται.
Σε μελέτη 6000 Βρετανών εφήβων 15-16 χρόνων, τό 7% είχε κάποιον αυτοτραυματισμό τους τελευταίους 12 μήνες. Τα κορίτσια εκπροσωπούσαν το 11,2% και τα αγόρια τό 3,2%.[5] Οι συγγραφείς παρατηρούν ότι, στο βαθμό που ο έφηβος ανακουφίζεται από τον ψυχικό πόνο με την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, τείνει να την επαναλάβει, ως ένα είδος εξάρτησης. Το φαινομενικά παράδοξο της ανακούφισης προκύπτει από το γεγονός ότι ο σωματικός πόνος του αυτοτραυματισμού επαναφέρει τον έφηβο από τον οδυνηρό ψυχικό του κόσμο στην πραγματικότητα, ενώ παράλληλα προσελκύει την φροντίδα των άλλων επιτρέποντάς του έτσι να ανακτήσει έλεγχο πάνω στο περιβάλλον του.
Είναι προφανές ότι χρειάζεται να μας ενδιαφέρει άμεσα κάθε ενέργεια η οποία θα είχε ως στόχο τη μείωση του ψυχικού πόνου των εφήβων, προκειμένου να αποσοβήσουμε επιπλοκές οι οποίες του παρουσιάζονται ως «λύσεις». «Πέρα από ένα ορισμένο σημείο τα αρνητικά συναισθήματα γίνονται χρόνια δυσφορία και έδαφος στο οποίο καλλιεργούνται ψυχολογικά προβλήματα. Ο έφηβος που είναι συχνά δυστυχής μπορεί να στραφεί στα ναρκωτικά η στο ποτό ελπίζοντας να αυξήσει την ευχαρίστησή του η να αναισθητοποιήσει τον πόνο».[6]
Όσο πιο πολλοί οι παράγοντες στρες και άγχους στη οικογένεια, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα οι έφηβοι να καταφύγουν στο κάπνισμα, στο ποτό, ή τις άλλες ουσίες. Αυτός ο κίνδυνος μειωνόταν στο βαθμό που οι έφηβοι προσπαθούσαν να ανταπεξέλθουν στους στρεσσογόνους παράγοντες μέσω συζήτησης με τους γονείς. Αν όμως οι έφηβοι στηρίζονται περισσότερο στους φίλους και λιγότερο στους γονείς, αυξάνεται ο κίνδυνος να είναι ευάλωτοι στην πίεση των φίλων η οποία ενδεχομένως να τους σπρώξει προς τέτοιες προβληματικές συμπεριφορές. Στις οικογένειες εφήβων που έκαναν χρήση ουσιών υπήρχε χάσμα επικοινωνίας με τους γονείς, καθώς και αυταρχική ή αδιάφορη αγωγή.[7]

Από το νέο βιβλίο του π .Βασιλείου Θερμού
«Ταραγμένη Άνοιξη, Για μια κατανόηση της εφηβείας»,
εκδόσεις ΔΟΜΗ-ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ

________________________________________
[1] Merton Strommen Five cries of youth. HarperSanFrancisco, 2nd revised ed., 1993, σ. 147.
[2] Μιχάλη Μαδιανού Ψυχική υγεία των εφήβων στο γενικό πληθυσμό, «Εφηβεία», τόμος 2ος, τεύχος 1ο, εκδ. Καστανιώτη, 1998, σ. 217-239.
[3] www.mentalhealth.samhsa.gov/features/surgeongeneralreport/toc.asp.
Βλ. καί World Health Organization: http://www.who.int/mental_health/prevention/suicide.
[4] Philip Graham The end of adolescence. Oxford University Press, 2004, σ. 74.
[5] Gould MS, Marrocco FA, Kleinman M et al Evaluating iatrogenic risk of youth suicide screening programs. Journal of American Medical Association, 2005, 293:  1635-1643.
[6] Reed Larson, Maryse Richards Divergent realities: the emotional lives of mothers, fathers, and adolescents. BasicBooks, 1994, σ. 87.
[7] Patricia Noller Relationships with parents in adolescence: process and outcome. “Personal relationships during adolescence”, Raymond Montemayor, Gerald Adams, Thomas Gullotta (eds.), Sage publ., 1994, σ. 37-77.

© Copyright 2023 Καθεδρικός Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Φανερωμένης Χολαργού Back To Top

Ένα ταξίδι, ένα προσκύνημα. Καθώς το αρχίζουμε, καθώς κάνουμε το πρώτο βήμα στη «χαρμολύπη» της Μεγάλης Σαρακοστής βλέπουμε –μακριά, πολύ μακριά- τον προορισμό. Είναι η χαρά της Λαμπρής, είναι η είσοδος στη δόξα της Βασιλείας. Είναι αυτό το όραμα, η πρόγευση του Πάσχα, που κάνει τη λύπη της Μεγάλης Σαρακοστής χαρά, Φως, και τη δική μας προσπάθεια μια «πνευματική άνοιξη». Η νύχτα μπορεί να είναι σκοτεινή και μεγάλη, αλλά σε όλο το μήκος του δρόμου μια μυστική και ακτινοβόλα αυγή φαίνεται να λάμπει στο ορίζοντα. «Μη καταισχύνης ημάς από της προσδοκίας ημών, Φιλάνθρωπε.»

π. Αλέξανδρος Schmemann